Kerkzalen

Kerkzalen hebben, akoestisch gezien, een dubbelfunctie. Kerkbezoekers wensen een ruimte waarin de spraakverstaanbaarheid extreem goed is en waarin tevens muziek ten gehore kan worden gebracht. Qua akoestiek zijn deze gebruikerswensen nogal strijdig met elkaar. De onderstaande figuur illustreert dit ten aanzien van het aspect van de nagalm.



Uit de praktijk blijkt dat verreweg de meeste kerkzalen in Nederland een slechte tot zeer slechte akoestiek hebben. Dergelijke zalen zijn dan de facto ongeschikt voor het doel waarvoor zij zijn gebouwd. Menigmaal wordt er getracht, met bijvoorbeeld elektronische versterking van spraak of het ophangen van gordijnen e.d., iets aan de situatie te verbeteren. Als er hierdoor al iets verbetert aan de situatie dan is dat vaak marginaal. Investeringen op deze wijze uitgevoerd zijn vergeefs.

Het is vrijwel onmogelijk om een perfecte spreekzaal te combineren met een perfecte muziekzaal. Het is echter wel goed mogelijk een uitgebalanceerd compromis te creëren. Zo kan als uitgangspunt worden gehanteerd dat de zaal een goede akoestiek voor kerkmuziek en een redelijke spraakverstaanbaarheid heeft.

Ook voor een kerk moet de akoesticus de juiste mix van parameters ten aanzien van galm, ruimtelijkheid, reflectogram, echo, intimiteit, warmte, helderheid, kleuring, flutter, en focussering zien te realiseren.



De voor een kerkzaal noodzakelijke beleving van ruimtelijkheid vereist een goede verdeling van geluidreflecterende en geluidabsorberende elementen over de zaal. In sommige zalen kan elektronische versterking van het stemgeluid, mits op de juiste wijze gerealiseerd, bijdragen aan een betere spraakverstaanbaarheid. Ook kan de natuurlijke akoestiek van de zaal de predikant ondersteunen. Het stemgeluid moet dan zoveel mogelijk als direct geluid naar het publiek worden gereflecteerd.

De weg die door een gespecialiseerd akoestiscus van Sonus bv wordt bewandeld is het maken van een computermodel van de zaal met behulp van het simulatieprogramma CATT Acoustic, waarmee allerlei akoestische parameters van de zaal worden berekend.

Bij de nieuwbouw van een kerk vormen modelberekeningen het enige gereedschap van de akoesticus. Blijkt uit de modelberekeningen dat een akoestisch matige of slechte zaal zal worden gebouwd dan volgt er overleg met de architect en de eigenaar omtrent wenselijke aanpassingen en bijsturen van het ontwerp. Het spreekt voor zich dat een tijdige betrokkenheid van de akoesticus bij het ontwerp hier van belang is.

In de situatie waarbij de kerk al is gebouwd en de akoestiek moet worden verbeterd zal een akoesticus eerst metingen willen uitvoeren in de bestaande zaal. Er worden dan zaalakoestische parameters berekend. Vervolgens zal er toch een model van de zaal worden gemaakt. De resultaten van de metingen worden daarbij gebruikt om het model te "ijken". Middels het model kan dan het effect van te nemen maatregelen worden bestudeerd. De in bestaande situatie noodzakelijke maatregelen kunnen ingrijpend zijn en blijken het best te kunnen worden gecombineerd met bijvoorbeeld periodiek groot onderhoud. Zijn maatregelen niet mogelijk, bijvoorbeeld op grond van financiële afwegingen of een monumentaal karakter van het pand, dan blijken er toch vaak meerdere mogelijkheden tot optimalisatie voorhanden.

	Begrippenlijsten:					Site navigatie: