Sonus vakgebieden, overheid, Stad en Milieu

Interimwet en Experimentenwet stad-en-milieubenadering, stedelijke herinrichtingsprojecten

Sinds 1 februari 2006 is de interimwet stad-en-milieubenadering (Stb 2006, 37) van kracht. Deze wet is een vervolg op de experimentenwet stad-en-milieubenadering (Stb 1998, 684) die reeds op 1 januari 1999 in werking is getreden.

Het project Stad & Milieu is erop gericht om al in de planfase oplossingen te zoeken voor (milieu-)problemen die zich voordoen bij stedelijke herinrichtingsprojecten, zoals bijvoorbeeld geluidoverlast en bodemverontreiniging. Op die manier kan de beschikbare ruimte optimaal worden ingevuld zonder te veel inbreuk te maken op de leefkwaliteit van de gebruikers. De Experimentenwet stad-en-milieubenadering bood voor 25 geselecteerde gemeentelijke gebieden de mogelijkheid om onder de voorwaarden zoals omschreven in de wet af te wijken van de geldende regelgeving. De wijze waarop, in samenspraak met alle betrokken partijen, invulling wordt gegeven aan de stad-en-milieubenadering is een gemeentelijke verantwoordelijkheid. De stad-en-milieubenadering is onderdeel van tranche 1 van de implementatie van het gedachtengoed van MIG in de Wet geluidhinder.

Bij de stad-en-milieubenadering zitten vanaf het begin van het herinrichtingsproject alle belanghebbende partijen met elkaar om tafel. Reeds bij de ruimtelijke planvorming nemen zij de milieu- en gezondheidsaspecten mee. Kenmerkend voor de stad-en-milieubenadering is de 3-stappenbenadering:

-	stap 1	het zoveel mogelijk toepassen van bronmaatregelen en vroegtijdige integratie van milieuaspecten in de ruimtelijke planvorming.
-	stap 2	maximaal benutten van de ruimte die de huidige wet- en regelgeving biedt.
-	stap 3	afwijken van bestaande wetgeving, mits voldaan wordt aan de in de experimentenwet omschreven voorwaarden.

Inmiddels is gebleken dat door slim ontwerpen (stap 1) en het zorgvuldig inventariseren van de wettelijke mogelijkheden (stap 2) in de meeste gevallen voldaan kan worden aan de bestaande wet- en regelgeving. Stap 3 is dan overbodig. In die gevallen dat afwijking van de bestaande wetgeving wel noodzakelijk is omdat met de stappen 1 en 2 geen optimale leefkwaliteit kan worden bereikt, moeten de nadelige gevolgen zo veel mogelijk worden beperkt. Voor zover dat niet mogelijk is moeten de nadelige gevolgen worden gecompenseerd.

Het voordeel van de stappenbenadering zoals die wordt gehanteerd bij stad-en-milieu is dat het de planvorming structureert.

Het aspect geluid is één van de milieuaspecten die een rol kunnen spelen bij de herontwikkeling van een stadsgebied. Onderstaand wordt voor het aspect geluid aangegeven wat de mogelijkheden van de stappen 1 en 3 van de experimentenwet zijn.

Stap 1 bestaat uit het treffen van bronmaatregelen en het slim ontwerpen waardoor de geluidbelasting kan worden beperkt. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan:

-	de situering van luidruchtige bedrijven ver weg van woningen,
-	het vervangen van klinkerbestrating door asfaltwegen,
-	het creëren van een geluidluw gebied door realiseren van aaneensluitende bebouwing,
-	het realiseren van dove gevels aan de meest geluidbelaste zijde van een woning. De Wet geluidhinder opent de mogelijkheid om dove gevels toe te passen, dit valt derhalve ook onder stap 2,
-	oriëntatie van geluidgevoelige ruimten zoals slaapkamers aan de geluidluwe zijde van een woning,
-	snelheidsbeperkingen,
-	gewijzigde verkeersstructuur, beperking van het aantal wegen met de functie gebiedsontsluiting.

Indien na het doorlopen van de stappen 1 en 2 nog steeds een overschrijding van de geluidgrenswaarden uit de bestaande wet- en regelgeving optreedt, kan hiervan worden afgeweken mits de nadelige gevolgen voor het milieu zoveel mogelijk worden beperkt (stap 3). De desondanks optredende overschrijdingen moeten worden gecompenseerd, dit kan op drie manieren. De eerste en meest voor de hand liggende is een akoestische compensatie waarbij extra budget wordt vrijgemaakt voor bijvoorbeeld isolatiemaatregelen. De tweede mogelijkheid bestaat uit compensatie door andere omgevingsfactoren. Hierbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld extra groen, speelgelegenheid en ruimte. Een probleem bij deze vorm van compensatie is dat het bijna onmogelijk is te compenseren voor groepen mensen. De verschillen tussen individuen zijn daarvoor te groot. Als laatste kan compensatie plaatsvinden in de vorm van een financiële tegemoetkoming. Deze vorm valt echter af omdat de meeste mensen dat al snel als omkoping beschouwen.

Het stap 3 besluit wordt genomen door Burgemeester en Wethouders onder goedkeuring van Gedeputeerde Staten. Via de vaststelling of herziening van het betrokken bestemmingsplan speelt ook de gemeenteraad een rol.